0145
06-09-2000
ZONDER TITEL
Steffen Maas
Grafisch Ontwerper
Terwijl ik de laatste hand legde aan het grafisch ontwerp voor het Vedute-cahier ‘00:00 Tijd & Dualiteit’ werd spontaan het idee voor dit manuscript geboren. Ondanks of dankzij de druk die het voltooien van het cahier met zich meebracht, ontstond een acuut verlangen de verdiensten van het project en de gegeven ontwerpopdracht in een conceptuele vorm uit te beelden. Behalve dat ik als grafisch ontwerper de vormgeving in dienst stel van het verhaal dat in een publicatie wordt verteld, benader ik het boekwerk als een object. Aan het ding dat de lezer na aanschaf in handen krijgt, moet af te lezen zijn hoe ik als ontwerper de inhoud van het verhaal heb vertaald in de vorm van haar presentatie. Mijn manuscript nu is een tastbare ervaring van ruimte, bepaald door universele keuzes bij het ontwerpen van die ruimte.
Dit manuscript is de verbeelding van het startpunt voor een ontwerp. Het is een idee-fixe, het object zoals Dick Bruna het zou kunnen afbeelden in ‘Nijntje leest een boek’. Een boekontwerp is strikt genomen een cijfercombinatie van haar eigen parameters: een harmonisch samengaan van variabelen als formaat, dikte, het aantal pagina’s, het aantal drukgangen, de hoeveelheid tekst, het budget, het aantal sprekers en de mogelijkheden in de industriële vervaardiging.
De vervaardiging van dit manuscript heb ik als vanzelfsprekend uitbesteed. Het vereiste van de boekbinder een nauwgezette aanpak om uiteindelijk exact het juiste Vedute-formaat te bereiken: de combinatie van de enorme ronding van de rug en daarmee in het boekblok, de grootte van de band en de beoogde dikte van exact 7 cm kwam moeizaam tot stand. Dat het boek ook nog eens blanco bleef en dat ik koos voor gouden tekst op wit linnen, deed de wenkbrauwen fronsen. Zo vereiste mijn dankbaarheid voor het eindresultaat wel enige uitleg.
Om het verhalende aspect op de voorgrond te laten treden, heeft dit blanco boekwerk de stijlkenmerken meegekregen van een klassieke roman. Het gekozen opdikkende papier veronderstelt een tekstuele inhoud, het leeslint functioneert als metafoor voor een lineaire behandeling van de inhoud. Op de band is niet meer of minder te lezen dan het formaat ‘44 x 32 x 7 cm in gesloten vorm’, de enige restrictie die de ontwerper van een manuscript meekrijgt. Als een pleonasme staat deze tekst op het object getypografeerd. Zij is in goud op snee aangebracht op een wítte band; zo flirt zij met en neemt zij tegelijkertijd afstand van de dogma’s van het klassieke métier. (Vergelijkbaar is de keuze voor een goudkleurig volvlak over het omslag van het Vedute-cahier. De royale en desondanks betaalbare aanwending van dit pigment in huidige offsetdruk staat in contrast met het decoratieve – handmatig aangebrachte – bladgoud uit het verre verleden, noodzakelijkerwijs meer bescheiden gebruikt.)
–SM
